Nu het besef toeneemt van de milieu-impact van plastic afval en de grotere last die gepaard gaat met de verwijdering ervan, is er een drang om waar mogelijk gerecycled in plaats van nieuw plastic te gebruiken. Omdat veel laboratoriumverbruiksartikelen van plastic zijn gemaakt, roept dit de vraag op of het mogelijk is om in het laboratorium over te stappen op gerecyclede kunststoffen, en zo ja, hoe haalbaar dit is.
Wetenschappers gebruiken plastic verbruiksartikelen in een breed scala aan producten in en rond het laboratorium – inclusief buizen (Cryoviale buizen,PCR-buizen,Centrifugeerbuizen), Microplaten (cultuurplaten,24,48,96 diepe putplaat, PCR-palts), pipetpunten(geautomatiseerde of universele tips), petrischalen,Reagensflessen,en meer. Om nauwkeurige en betrouwbare resultaten te verkrijgen, moeten de materialen die in verbruiksartikelen worden gebruikt aan de hoogste normen voldoen als het gaat om kwaliteit, consistentie en zuiverheid. De gevolgen van het gebruik van materialen die niet aan de normen voldoen, kunnen ernstig zijn: gegevens van een heel experiment of een reeks experimenten kunnen waardeloos worden als slechts één verbruiksartikel defect raakt of vervuiling veroorzaakt. Is het dus mogelijk om deze hoge normen te bereiken met behulp van gerecyclede kunststoffen? Om deze vraag te beantwoorden, moeten we eerst begrijpen hoe dit wordt gedaan.
Hoe worden kunststoffen gerecycled?
Wereldwijd is de recycling van kunststoffen een groeiende industrie, gedreven door een groter bewustzijn van de impact die plastic afval heeft op het mondiale milieu. Er zijn echter grote verschillen in de recyclingprogramma's die in de verschillende landen actief zijn, zowel wat betreft schaal als uitvoering. In Duitsland bijvoorbeeld werd het Green Point-programma, waarbij fabrikanten betalen voor de kosten van het recyclen van het plastic in hun producten, al in 1990 ingevoerd en sindsdien uitgebreid naar andere delen van Europa. In veel landen is de omvang van de recycling van kunststoffen echter kleiner, deels vanwege de vele uitdagingen die gepaard gaan met effectieve recycling.
De belangrijkste uitdaging bij het recyclen van plastic is dat kunststoffen een chemisch veel diversere groep materialen zijn dan bijvoorbeeld glas. Dit betekent dat plastic afval in categorieën moet worden gesorteerd om bruikbaar gerecycled materiaal te krijgen. Verschillende landen en regio's hebben hun eigen gestandaardiseerde systemen voor het categoriseren van recycleerbaar afval, maar veel landen en regio's hebben dezelfde classificatie voor kunststoffen:
- Polyethyleentereftalaat (PET)
- Hogedichtheidpolyethyleen (HDPE)
- Polyvinylchloride (PVC)
- Lagedichtheidpolyethyleen (LDPE)
- Polypropyleen (PP)
- Polystyreen (PS)
- Ander
Er zijn grote verschillen in het gemak van recycling tussen deze verschillende categorieën. Groepen 1 en 2 zijn bijvoorbeeld relatief eenvoudig te recyclen, terwijl de categorie ‘overig’ (groep 7) doorgaans niet wordt gerecycled5. Ongeacht het groepsnummer kunnen gerecycleerde kunststoffen aanzienlijk verschillen van hun nieuwe tegenhangers in termen van zuiverheid en mechanische eigenschappen. De reden hiervoor is dat zelfs na het reinigen en sorteren onzuiverheden achterblijven, hetzij van verschillende soorten kunststoffen, hetzij van stoffen die verband houden met het eerdere gebruik van de materialen. Daarom worden de meeste kunststoffen (in tegenstelling tot glas) slechts één keer gerecycled en hebben de gerecyclede materialen andere toepassingen dan hun nieuwe tegenhangers.
Welke producten kunnen gemaakt worden van gerecyclede kunststoffen?
De vraag voor laboratoriumgebruikers is: hoe zit het met laboratoriumverbruiksartikelen? Zijn er mogelijkheden om kunststoffen van laboratoriumkwaliteit te produceren uit gerecyclede materialen? Om dit te bepalen, is het noodzakelijk om goed te kijken naar de eigenschappen die gebruikers verwachten van laboratoriumverbruiksartikelen en naar de gevolgen van het gebruik van materialen die niet aan de normen voldoen.
De belangrijkste van deze eigenschappen is zuiverheid. Het is essentieel dat onzuiverheden in het plastic dat wordt gebruikt voor laboratoriumbenodigdheden tot een minimum worden beperkt, aangezien deze uit het polymeer in een monster kunnen lekken. Deze zogenaamde uitloogbare stoffen kunnen een reeks zeer onvoorspelbare effecten hebben op bijvoorbeeld culturen van levende cellen, terwijl ze ook analytische technieken beïnvloeden. Om deze reden selecteren fabrikanten van laboratoriumverbruiksartikelen altijd materialen met minimale toevoegingen.
Als het om gerecyclede kunststoffen gaat, is het voor producenten onmogelijk om de precieze herkomst van hun materialen en daarmee de eventuele aanwezige verontreinigingen vast te stellen. En ook al steken producenten veel moeite in het zuiveren van kunststoffen tijdens het recyclingproces, de zuiverheid van het gerecyclede materiaal is veel lager dan die van nieuwe kunststoffen. Om deze reden zijn gerecyclede kunststoffen zeer geschikt voor producten waarvan het gebruik niet wordt beïnvloed door lage hoeveelheden uitloogbare stoffen. Voorbeelden hiervan zijn materialen voor de aanleg van huizen en wegen (HDPE), kleding (PET) en dempingsmaterialen voor verpakkingen (PS).
Voor laboratoriumverbruiksartikelen en andere gevoelige toepassingen, zoals veel materialen die met voedsel in aanraking komen, zijn de zuiverheidsniveaus van de huidige recyclingprocessen echter niet voldoende om betrouwbare, reproduceerbare resultaten in het laboratorium te garanderen. Bovendien zijn hoge optische helderheid en consistente mechanische eigenschappen essentieel bij de meeste toepassingen van laboratoriumverbruiksartikelen, en aan deze eisen wordt ook niet voldaan bij het gebruik van gerecyclede kunststoffen. Daarom kan het gebruik van deze materialen leiden tot valse positieven of negatieven in onderzoek, fouten in forensisch onderzoek en onjuiste medische diagnoses.
Conclusie
Plastic recycling is wereldwijd een gevestigde en groeiende trend die een positieve, blijvende impact op het milieu zal hebben door het verminderen van plastic afval. In de laboratoriumomgeving kan gerecycled plastic worden gebruikt in toepassingen die niet zo afhankelijk zijn van zuiverheid, bijvoorbeeld verpakkingen. Aan de eisen voor laboratoriumverbruiksartikelen op het gebied van zuiverheid en consistentie kan echter niet worden voldaan met de huidige recyclingpraktijken, en daarom moeten deze artikelen nog steeds worden gemaakt van nieuw plastic.
Posttijd: 29 januari 2023